با نزدیک شدن به روزهای پایانی سالی که همچنان با بحران همه‌گیری دست به گریبان است، مرور تلاش‌ها و اقدامات یک‌ساله نهادی چون آستان قدس رضوی در کلان‌شهر مشهد برای مهار موج‌های دنباله‌دار کرونایی و کاستن از لطمات ناشی از آن به اقشار کم‌بضاعت، حائز اهمیت و توجه است.
مدیریت امور مجاورین، یکی از مجموعه‌های پرتلاش بنیاد کرامت رضوی است که خدمات گسترده‌ای را به مجاورین امام رضا(ع) در شهر مقدس مشهد ارائه می‌کند تا به برکت همسایگی با آستان مقدس آن حضرت، بخشی از مشکلات و گرفتاری‌های آنها رفع شود.
اگرچه در سال 1400، همانند همه مجموعه‌های خدمت‌رسان آستان قدس رضوی، بخش عمده خدمات و فعالیت‌های مدیرت امور مجاورین معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی نیز تحت تأثیر نیازهای پیشگیری، مقابله و درمان کرونا اختصاص داشت اما این مدیریت، در دیگر حوزه‌های مأموریتی خود نیز پرتلاش حاضر شد. در گفتگو با هادی غلامی، مدیر امور مجاورین معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی، عملکرد این مجموعه خدمت‌رسانی طی سال 1400 را بررسی کرده‌ایم.
* در ابتدای گفتگو، به حوزه‌های فعالیت و محوریت اقدامات مدیریت امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی، در طول سال 1400 اشاره‌ای داشته باشید.
مدیریت امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی با کمک کانون‌های خدمت رضوی به عنوان بازوهای اجرایی این مجموعه در مساجد و محلات کانونی سطح شهر مشهد و روستاهای حومه در حال فعالیت است و خدماتش را از طریق خادمیاران به دست جامعه هدف می‌‌رساند. این مجموعه در حوزه‌های مختلفی از جمله سلامت، معیشت، عمران، اشتغال و توانمندسازی، فرهنگی و ورزشی در حال ارائه خدمت است.
برپا کردن کارگاه‌های تولید ماسک و اقلام بهداشتی
البته در سال جاری نیز همانند سال گذشته، با توجه به شرایط کرونایی کشور و با درک نیازها و کمبودهای موجود، محوریت ارائه خدمات به حوزه بهداشت و درمان تعلق گرفت. در همین راستا بعد از برنامه‌ریزی و پایش دقیق شرایط و نیاز جامعه هدف، با همراهی خادمیاران رضوی، کارگاه‌هایی در سطح شهر مشهد دایر شد و فعالیت در حوزه تولید و تأمین اقلام بهداشتی نظیر ماسک را ساماندهی کردیم.
طی این مدت روزانه چندین هزار عدد ماسک تولید شد که به‌صورت کاملاً ایزوله و بهداشتی در کنار مواد ضدعفونی کننده از طریق ایستگاه‌های دایر شده در سطح شهر مشهد برای مصارف روزانه عموم مجاورین و همشهریان مشهدی توزیع شد تا از شیوع بیشتر بیماری پیگیری شود.
در سال جاری، چه نوع خدمات حمایتی مورد نیاز مجاورین بارگاه منور رضوی به آنها ارائه شده است؟
به‌سازی و بازسازی منازل محرومین، یکی از مهم‌ترین خدمات این مجموعه محسوب می‌شود که در این راستا با کمک کانون‌های خدمت رضوی بیش از 60 پروژه بازسازی منازل در قالب طرح «معین الضعفاء» انجام و به خانواده‌ها تحویل شد. البته این طرح همچنان ادامه خواهد داشت تا بخشی از مشکلات عمرانی این اقشار کم بضاعت به نام آقا امام رضا(ع) حل شود.
از دیگر اقدامات مدیریت امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی، پخت و توزیع غذای گرم در ایام و مناسبت‌های مختلف سال جاری بود که بیش از یک میلیون و 380 هزار پرس غذا میان اقشار مختلف از کارکنان درمانی بیمارستان‌ها، ساکنین مناطق حاشیه نشین شهر، نیروهای نظامی و انتظامی و… توزیع شد. همچنین امسال مراحل جدید طرح حمایتی «آقا حساب کردند» با پرداخت هزینه‌های درمانی کودکان بیمار بستری در بیمارستان‌های تخصصی اطفال، در کنار تسویه‌حساب دفتری فروشگاه‌های مواد غذایی، پرداخت اجاره معوق منازل و قبوض منازل ویژه خانواده‌های نیازمند شناسایی شده دنبال شد. ارائه تسهیلات کارگشایی به افراد نیازمند و کمک به تهیه اقلام جهیزیه به زوجین محروم از جمله برجسته‌ترین خدمات ارائه شده هستند.
اشاره داشتید که بخش مهمی از خدمات شما در سال جاری مربوط به حوزه کرونا بود. در موج پنجم کرونا، که طی سال جاری مردم را دچار مشکلات فراوانی کرد، آستان قدس رضوی خدمات گسترده ارائه کرد. اقدامات معاونت امور مجاورین در این ایام چه بود؟
با شروع موج پنجم کرونا و شدت گرفتن ابتلای عمومی، مراکز درمانی شهر با کمبود امکاناتی از جمله تخت و دارو جهت تداوم ارائه با کیفیت خدمات روبرو شدند که موجب ازدحام مردم مقابل مراکز بیمارستانی و گرفتاری بیشتر خانوارهای درگیر کرونا را فراهم ساخت. با تدبیر تولیت آستان قدس رضوی و صدور دستور هشت ماده‌ای درخصوص استفاده از همه امکانات و تجهیزات آستان قدس رضوی و بسیج نیروهای خادمان و خادمیاران بستر ارائه خدمات متفاوت‌تر و تخصصی‌تر به مجاورین حضرت علی بن موسی الرضا(ع) را ایجاد کرد. از جمله اقداماتی که در این حوزه انجام شد، تهیه اقلام و تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیمارستان‌های شهر مشهد به ارزش بیش از 12 میلیارد تومان بود که با هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در اختیار بخش‌های درمانی شهر قرار گرفت. کمبود واکسن کرونا از دیگر مشکلات و کمبودهای این دوره بود که آستان قدس رضوی اعتباری به میزان سه میلیارد تومان به خریداری واکسن اختصاص داد که به تسریع فرایند واکسیناسیون حاشیه نشینان مشهدی کمک چشمگیری کرد. به علاوه در طول این مدت، سعی شد به منظور برداشتن باری از آلام و گرفتاری‌های خانواده‌های نیازمند و کم برخوردار شناسایی شده از مسیر شبکه خادمیاران رضوی و نیز پایش مراکز درمانی و بیمارستان‌های مستقر در شهر مشهد، بخشی و یا همه هزینه‌های درمان بیماران بستری در حد بضاعت مدیریت امور مجاورین آستان قدس رضوی پرداخت شود.
قطعاً همه این خدمات ارائه شده توسط آستان قدس رضوی در حوزه سلامت و درمان، به تسهیل و تسریع روند درمانی مردم و کمک به مسئولین نهادهای درمانی و کارکنان بیمارستانی منجر شده است. با این وجود از نگاه شما شاخص‌ترین اقدام بنیاد کرامت رضوی که به کاهش بار مراکز درمانی کمک شایان توجهی رساند، چه بود؟
فکر می‌کنم یکی از شاخص‌ترین اقدامات جهادی مدیریت امور مجاورین بنیاد کرامت رضوی در موج پنجم کرونا، راه‌اندازی مرکز خدمات درمانی سرپایی کرونا در مجموعه زائرسرای رضوی با هدف کمک به کادر درمانی مشهد بود که با همکاری جهادگران سلامت رضوی و سایر نهادهای بنیاد شکل گرفت و این مرکز به پایگاه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به اقشار نیازمندِ کمک در حاشیه شهر مشهد تبدیل شد. در همین راستا، از خانواده‌هایی که بیش از یک نفر آنها درگیر کرونا شده بودند، هزینه‌های درمانی هم دریافت نمی‌شد، همچنین نسبت به تهیه اقلام و تجهیزات کمک‌درمانی مورد نیاز بیماران از قبیل دستگاه اکسیژن ساز و کپسول‌های اکسیژن در قالب این مرکز اقدام شد که به صورت امانی در اختیار خانواده‌های متقاضی قرار می‌گرفت. حتی برای خدمت به بیماران بدحالی که امکان مراجعه به مرکز را نداشتند، تیم‌های سلامت به منازل آنها اعزام می‌شد و با رعایت کامل پروتکل‌های درمانی، خدماتی که لازم بود از جمله تزریقات انجام می‌دادند.
علاوه بر خدمات درمانی، به سبب شرایط دشوار ناشی از همه‌گیری و نیازهای روحی و روانی عموم مردم، خدمات مشاوره‌ای و فرهنگی نیز به مراجعان ارائه شد. حضور خادمان حرم مطهر رضوی در این مرکز و کمک به جریان خدمت رسانی به مردم، زمینه برقراری آرامش جسمی و روانی مراجعان و همراهان آنها را فراهم می‌ساخت. ضمن آنکه برای کمک بیشتر به افراد درگیر کرونا، در مجاورت این مرکز درمانی، داروخانه‌ای برپا شد که داروهای مورد نیاز بیماران کرونایی، که در سطح شهر مشهد دچار کمبود شده بود، تأمین می‌کرد.
با تداوم موج‌های کرونایی و آسیب دیدن طیف گسترده‌تری از مردم، گروه‌های بیشتری هم به دریافت کمک‌های معیشتی برای گذران امورات زندگی خود نیاز پیدا کردند. در این زمینه چه طرح و تدابیری به اجرا گذاشته شد؟
با کمک و مشارکت خادمین، خادمیاران و نیکوکاران شهر مشهد، چندین مرحله طرح‌های تهیه و توزیع بسته‌های ارزاق با جمع‌آوری کمک‌های مردمی، پایش خانوارهای نیازمند و آسیب دیده از کرونا، تهیه اقلام با کیفیت و مورد نیاز آنها و فرایند توزیع بسته‌های اقلام معیشتی بین اقشار کم بضاعت برنامه‌ریزی و به اجرا گذاشته شد. در طول موج‌های پنج گانه کرونا، فرایند آماده‌سازی و بسته‌بندی اقلام توسط خادمان و خادمیاران رضوی در مجموعه‌های مختلف آستان قدس رضوی نظیر رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی و یا سالن‌های ورزشی مؤسسه تربیت بدنی بنیاد کرامت رضوی انجام شد. اما فقط در طول سال جاری، هفت هزار و 965 بسته کمک‌معیشتی به ارزش بیش از یک میلیارد و 991 میلیون تومان به دست محرومین ساکن حاشیه‌ها و روستاهای مجاور مشهد رسید.
