با آغاز روزهای پایانی ماه صفر و موج گسترده حضور زائران رضوی در مشهد مقدس، موکب دارالکرامه رضوی با عنوان شهید سردار محمدباقری، در شارستان شهید شوشتری در شعاع 500 متری حرم مطهر، بهعنوان بزرگترین موکب خدمترسانی در ایام شهادت، آماده خدمترسانی میشود.
این موکب که به گفته محمد معالی تفتی، مدیر امور زائرین بنیاد کرامت رضوی، پس از چهار سال فعالیت به «شهرک خدماتی» برای زائران این ایام بدل شده است، امسال نیز با توسعه زیرساختها و برنامههای فرهنگی، خود را مهیای پذیرایی از هزاران زائر امام مهربانیها، کرده است.
موکبی به وسعت 8 هزار متر مربع
به گفته محمد معالی تفتی، مدیر امور زائرین معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی و مدیر این موکب، موکب دارالکرامه رضوی واقع در شارستان شهید شوشتری، اکنون با پایان مراحل آمادهسازی در زمینی به وسعت حدود 8 هزار مترمربع، امسال برای چهارمین سال متوالی میزبان زائران خواهد بود.
به گفته معالی: «از همان سال نخست تلاش کردیم اینجا تنها یک موکب نباشد، بلکه مجموعهای باشد شبیه یک شهرک خدماتی.
امروز بعد از چهار سال، با تجربههای گذشته و توسعه امکانات، میتوانیم بگوییم دارالکرامه به معنای واقعی کلمه پایگاه اسکان، تغذیه و فرهنگی برای زائران دهه آخر ماه صفر، است.»
ظرفیت و فضاهای اسکان
بر اساس توضیحات او، موکب، ظرفیت اسکان پنج هزار زائر در شبانهروز را دارد.
او همچنین تشریح کرد: سالنی ویژه آقایان آماده و تجهیز شده است به متراژ ۱۸۰۰ مترمربع و در مقابل، برای بانوان نیز تقریباً دوبرابر آن و 3 هزارمتر مربع مساحت اسکان و خدمت رسانی در نظر گرفته شده است.
هرکدام از این بخشها دارای حیاط مستقل، چایخانه اختصاصی و سرویسهای بهداشتی جداگانه است.
علاوه بر امکانی که برای آقایان در سالهای قبل پیشبینیشده بود، امسال برای خواهران زائر، یک حیاط 1000 متری با ۳۰ واحد سرویس بهداشتی (از جمله پنج حمام) و سه دستگاه ماشین لباسشویی، اضافه شده است.
خدمات فرهنگی و معنوی
یکی از ویژگیهای خاص این موکب، تأسیس «سرای فرهنگ و معنویت» است؛ حسینیهای که بهصورت ۲۴ ساعته میزبان برنامههای متنوع خواهد بود، معالی تفتی در این باره توضیح میدهد: غرفه کودک، مشاوره و پاسخگویی به سؤالات شرعی و اعتقادی، پخش کلیپهای فرهنگی و اجرای برنامههای تفریحی برای گروههای سنی مختلف، سخنرانیها و مراسم مذهبی پس از نماز جماعت در سالن برادران، از جمله برنامههای فرهنگی است که پیشبینیشده است.
مدیر موکب دارالکرامه، تأکید میکند: از همان ابتدا سیاست ما این بود که به نام امام رضا (ع)، فضای اینجا تا حدود زیادی متناسب با حرمت حرم مطهر باشد؛ یعنی جداسازی کامل فضاهای خواهران و برادران، و توجه به مسائل پوششی، تا امنیت و آرامش هر دو گروه، حفظ شود.
تغذیه و خدمات رفاهی
محمد معالی در ادامه، افزود: آشپزخانه بزرگ موکب، روزانه علاوه بر صبحانه، دو وعدهغذای گرم برای همه زائران طبخ و توزیع میکند. علاوهبرآن، گروهی نیز، اقدام به تهیه کلوچه محلی خواهند کرد تا میانوعدهای سنتی به زائران عرضه شود.
همچنین خدمات رفاهی دیگری نیز پیشبینیشده است که شامل، غرفه هلالاحمر، بخش ماساژ، واکس و آرایشگاه، لباسشویی و انبار پتو، و فضای بازی برای کودکان، است.
نظام پذیرش و مدیریت جمعیت
یکی از نوآوریهای موکب دارالکرامه، ایجاد سامانه پذیرش الکترونیکی است. به گفته معالی تفتی، همه زائران پس از ارائه مدارک هویتی، بارکد یکتای ورود و خروج دریافت میکنند، «این کار هم به لحاظ امنیتی پیشبینیهای لازم را ایجاد میکند، هم امکان مدیریت جمعیت و استفاده بهینه از ظرفیت را، به ما میدهد. زائرین در هر تردد با بارکد کنترل میشوند تا نظم بیشتری در خدماترسانی، داشته باشیم.»
موکبی همچون خانه حضرت رضا (ع)
خدمترسانی موکب از 26 یا 27 مرداد آغاز میشود و تا شام شهادت ادامه خواهد داشت.
به گفته مدیر این موکب، اصل برنامه ما سه روز خدمت است تا تعداد بیشتری از زائران بتوانند بهرهمند شوند، اما تجربه نشان داده در مشهد خروجی جمعیت مثل اربعین وجود ندارد و بسیاری از زائران تا روز آخر ماه صفر در شهر مشهد میمانند؛ به همین دلیل گاهی، خدمات تا پنج یا 6 روز ادامه مییابد.
بااینحال، هیچگاه زائری را از خانه امام رضا (ع) بازنمیگردانیم، و در صورت نیاز، خدمتگزارشان خواهیم ماند.
موکبی شناختهشده برای زائران
باگذشت چهار سال، موکب دارالکرامه اکنون در میان زائران شناختهشده است؛ بهگونهای که برخی پیش از آغاز رسمی فعالیتها، مقابل درهای موکب جمع میشوند.
معالی تفتی میگوید: این استقبال، مسئولیت ما را سنگینتر کرده است. امیدواریم امسال هم بتوانیم با همه توان در خدمت زائران امام مهربانیها باشیم.
صدای مهپاشها، قلقل سماورهای چایخانه و نجواهای تمرین شده خادمان، هماهنگ است.
ردیف پتوها و نظمِ کدهای یکتا، ازدحام را از هیاهو به اطمینان بدل میکند؛ آنسو، حیاط امنِ خواهران با امکانات تعبیه شده، حسینیهای که چراغش خاموش نمیشود و غرفه کودکانی که قرار است خاطرهای بهیادماندنی و معنوی را برای آنها شکل بدهد.
در آشپزخانه، بخارِ برنج بالا میرود و بوی کلوچهٔ محلی، خستگی راه را کوتاه میکند؛ سفرهای بیادعا که هر بار جمع میشود، باز برای آمدنِ جمعی تازه، پهن خواهد شد.
اینجا بیش از یک موکب میشود «خانه» را دید، خانهای متعلق به حضرت علی بن موسیالرضا (ع) و زائرانش که در آن، کرامت رضوی را در کنار حریم حضرتش، تجربه میکنند.