در هیاهوی زندگی شهری، جایی میان مشغله‌های روزمره و همیشگی، نگاهی دقیق‌تر به نیازهای زیرپوستی جامعه، نقطه آغاز بسیاری از حرکت‌های مهم است. یکی از این حرکت‌ها که در ماه های اخیر به‌صورت آرام اما مؤثر در حال پیشروی است، پویشی با عنوان «آیینه و شمعدان»؛ طرحی مبتنی بر کرامت‌افزایی در آغاز زندگی جوانان است، با محوریت تأمین جهیزیه زوجین که توسط معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی برگزار می شود.
جعفر رئیسیان‌زاده، معاون خدمات اجتماعی بنیاد کرامت آستان قدس رضوی، در گفت‌وگو با آستان نیوز، از روند شکل‌گیری و مراحل اجرایی این پویش ملی گفت؛ طرحی که از حدود دو ماه گذشته آغاز شده و طی چند فاز مشخص و هدفمند در حال اجراست.
از روایت رسانه‌ای تا تأمین کرامت‌محور جهیزیه
فاز نخست پویش، به تولید و انتشار محتوای رسانه‌ای اختصاص یافت؛ از بیلبوردهای شهری گرفته تا همکاری گسترده با رسانه ملی و تولیدات مرتبط در فضای مجازی. هدف این مرحله، فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردمی برای ترویج ازدواج آسان و حمایت از زوجین نیازمند بود. رئیسیان‌زاده در این باره و با اشاره به ورود پویش به فاز دوم، گفت: در این مرحله، تمرکز ما روی تدارک بسته‌های جهیزیه قرار گرفت. اما نه به شیوه‌ی سنتی و یک‌دست. ما چند مدل مختلف را بررسی کردیم؛ از تهیه کامل جهیزیه و اهدا، تا عقد قرارداد با فروشگاه‌های ثابت و حتی استفاده از بازارهای دیجیتال. مدل سوم بیشتر مورد استقبال قرار گرفت، چون در آن، زوجین می‌توانند براساس نیاز و سلیقه خود کالاهای مورد نظرشان را انتخاب کنند و این دقیقاً همان‌جایی است که کرامت فردی حفظ می‌شود.
از انتخاب دقیق مخاطب تا پرهیز از موازی‌کاری
رئیسیان‌زاده با اشاره به چالش شناسایی دقیق مخاطبین این طرح، تأکید می‌کند: در کشور نهادهای حمایتی متعددی فعال‌اند. هدف ما این بود که نه موازی‌کاری اتفاق بیفتد و نه خانواده‌ای از حمایت محروم بماند. به همین خاطر، استعلام‌های لازم از کمیته امداد و رایزنی با مجموعه‌هایی مانند ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد برکت و سایر نهادهای هم‌راستا انجام شد. دبیرخانه پویش، با توجه به شاخص‌هایی چون جایگاه اقتصادی زوجین، سرپرستی خانوار و میزان دسترسی به حمایت‌های قبلی، اقدام به غربالگری و انتخاب دقیق افراد می کند.
پکیجی متناسب با نیاز واقعی، نه صرفاً اسمی از جهیزیه
در طراحی بسته‌های جهیزیه، نگاه «تامینی موثر» در دستور کار قرار گرفته است. رئیسیان‌زاده در این‌باره گفت: ما حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از اقلام ضروری جهیزیه را در این بسته‌ها گنجانده‌ایم. سه قلم اساسی مانند یخچال، اجاق گاز یا فرش به‌عنوان اقلام پایه لحاظ شده، و زوجین می‌توانند دو قلم دیگر را از میان کالاهای موردنیاز خود انتخاب کنند. این انعطاف باعث می‌شود اگر مثلاً یخچال را از اقوام و جای دیگری دریافت کرده‌اند، به‌جای آن لباس‌شویی با وسیله ای دیگر بگیرند.
او با ذکر مثالی از زوجی که مرد آن مشمول حمایت است، ادامه داد: در بسیاری از موارد، کالاهایی چون جاروبرقی، سرویس چینی یا لوازم آشپزخانه موردنیاز زوجین است. در مجموع، سعی کرده‌ایم در قالب یک بسته منعطف و کاربردی، نیاز واقعی خانواده‌ها را پاسخ دهیم.
گلریزان برای استمرار طرح
مرحله پایانی این طرح، اکنون و با پایان ماه‌های محرم و صفر و در ایام سرور اهل‌بیت (ع) اجرا خواهد شد. به گفته‌ی معاون خدمات اجتماعی بنیاد کرامت، برنامه‌ای برای اهدای رسمی حواله‌های خرید جهیزیه در سطح ملی طراحی شده است: در این مراسم، ضمن دعوت از برخی زوجین شناسایی‌شده، حواله‌ها به آن‌ها اعطا می‌شود. همچنین، با حضور خیرین در قالب مراسم گلریزان، زمینه‌ی استمرار و توسعه‌ی طرح در سراسر کشور فراهم خواهد شد. چراکه تأمین جهیزیه، نیازی مقطعی نیست. ازدواج محرومان، مسئله‌ای جاری و دائمی است و باید به صورت ساختارمند و مستمر به آن پاسخ داده شود.
نوری در قاب آیینه، گرمایی در آغوش زندگی
پویش «آیینه و شمعدان»، بیش از آنکه فقط بسته‌ای از کالاهای جهیزیه باشد، تلاشی است برای ساختن ستون‌های نخستین یک زندگی آبرومندانه؛ آن‌هم در روزگاری که شروع زندگی، گاه از پس دیوار بلند هزینه‌ها غیرممکن می‌شود. این طرح، با تمرکز بر کرامت انسانی، هوشمندی در توزیع، و مشارکت فعال خیرین، گامی فراتر از احسان سنتی برداشته است؛ گامی به‌سوی آینده‌ای که هر چراغی در آن، با عشق روشن شده باشد، نه با اضطرار.
